- Xuân Thành
Sau khi chính phủ Mỹ liệt thêm 4 hãng truyền thông nhà nước Trung Quốc là các phái đoàn nước ngoài, chế độ Bắc Kinh đã đe dọa sẽ thực hiện các biện pháp đối phó và cáo buộc Washington phản bội cam kết của chính mình về tự do báo chí.
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm thứ Hai (22/6) đã liệt thêm 4 hãng tin nhà nước Trung Quốc là các phái đoàn nước ngoài. Động thái này đồng nghĩa Washington sẽ xác nhận các hãng tin này là cơ quan tuyên truyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và họ phải chịu sự kiểm soát như đối với các đại sứ quán hoặc các phái đoàn ngoại giao.
Bốn hãng tin nhà nước Trung Quốc bị liệt vào danh sách phái đoàn nước ngoài lần này gồm: Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV); Cơ quan Tin tức Trung Quốc – một trong những hãng tin lớn nhất của chế độ Bắc Kinh, trực thuộc Ban Công tác Mặt trận Thống nhất của ĐCSTQ; Nhân dân Nhật báo – cơ quan ngôn luận chính thức của ĐCSTQ; và Hoàn cầu Thời báo, trực thuộc Nhân dân Nhật báo.
Trong tuyên bố phát đi hôm 22/6, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus cho hay: “Trong khi truyền thông phương Tây gắn liền với sự thật, thì truyền thông của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) lại gắn liền với ĐCSTQ”.
Với việc bị liệt vào danh sách này, các hãng tin Trung Quốc sẽ bị đối xử như các đại sứ quán hoặc các phái đoàn ngoại giao khác, và bắt buộc phải đăng ký nhân viên và các tài sản tại Mỹ với Bộ Ngoại giao Mỹ.
Cũng trong phát biểu hôm 22/6, bà Ortagus nói rằng ĐCSTQ trong thập kỷ qua đã gia tăng kiểm soát truyền thông nhà nước. Vị phát ngôn viên này dẫn lời phát biểu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói trong chuyến thăm các hãng tin nhà nước năm 2016 rằng: “Truyền thông của Đảng phải… thể hiện ý chí của đảng, bảo vệ quyền lực của đảng, và phải hành động phù hợp cao với đảng”.
Ông David Stilwell, Phụ tá Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ đặc trách các sự vụ Đông Á và Thái Bình Dương nói: “ĐCSTQ không chỉ thực hiện kiểm soát hoạt động các tổ chức tuyên truyền này mà họ còn kiểm soát hoàn toàn việc xuất bản nội dung”.
Phản ứng với động thái của Mỹ, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói rằng quyết định của Washington là “một ví dụ khác về sự đàn áp chính trị trắng trợn đối với truyền thông Trung Quốc” và khẳng định hành động đó can thiệp vào hoạt động đưa tin của các hãng tin Trung Quốc tại Mỹ, đồng thời đi ngược lại những cam kết của Mỹ về tự do báo chí.
“Chúng tôi mạnh mẽ kêu gọi Mỹ hãy từ bỏ tâm lý Chiến tranh Lạnh và định kiến tư tưởng, và hãy lập tức dừng, sửa chữa hành vi sai trái không có lợi cho bất kỳ ai này. Nếu không Trung Quốc sẽ phải thực hiện các biện pháp đáp trả hợp pháp cần thiết”, ông Triệu Lập Kiên nói.
Mỹ gia tăng kiểm soát truyền thông nhà nước Trung Quốc vào thời điểm họ đang nỗ lực đẩy lùi ảnh hưởng của chính quyền Trung Quốc trên đất Mỹ.
Theo Daily Caller, tờ Trung Hoa Nhật báo (China Daily) từ cuối năm 2016 đến đầu năm 2020 đã trả 19 triệu USD cho các tờ báo Mỹ để đăng quảng cáo và các bài viết quan hệ công chúng. Khoảng hơn 11 triệu USD trong số đó được Trung Hoa Nhật báo trả cho The Washington Post và Wall Street Journal để xuất bản các bài viết ở mục quảng cáo nhưng được thiết kế giống với nội dung các bài báo.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trước đó cho biết những hành động nhắm vào các hãng truyền thông Trung Quốc là một phần trong nỗ lực của chính quyền Trump để thiết lập “một sân chơi bình đẳng lẽ ra đã phải có từ lâu” trong các mối quan hệ với chế độ Bắc Kinh.
“Chúng tôi hy vọng rằng hành động này sẽ thôi thúc Bắc Kinh áp dụng cách tiếp cận công bằng và có đi có lại hơn đối với các hãng tin Mỹ và các nước khác đang hoạt động tại Trung Quốc”, ông Pompeo nói.
Xuân Thành